Müthiş! Dünyadan tam 300 milyon ışık yılı aralıkta galaksi dışında akan bir yıldız ırmağı keşfedildi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Uzaydaki galaksi kümesini araştıran gökbilimciler, parçalanmış bir galaksinin enkazından oluşan bir yıldız ırmağı keşfetti.

Bizden yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galaksi kümesinde, galaksiler ortası uzayda akan çarpıcı bir yıldız ırmağı keşfedildi.

Keşif büyük bir şaşkınlığa neden oldu. Galaksi kümesi üzere dinamik ve kütleçekimsel açıdan karmaşık olan bir ortamda, bir yıldız akıntısı üzere zayıf bir oluşumun çok uzun sürmesi beklenmiyor. Ama her şeye karşın işte orada.

Yeni bulgu, galaksi kümelerini ve içlerinde toplaşan gizemli karanlık maddeyi daha detaylı biçimde incelemek hedefiyle kullanılabilir.

“Onunla yollarımız tesadüfen kesişti”

Hollanda’da bulunan Groningen Üniversitesi ve İspanya’daki La Laguna Üniversitesi’nde misyonunu sürdüren gözlemsel astrofizikçi Javier Román, “Bu dev akıntıyla yolumuz tesadüfen kesişti. Büyük galaksilerin etrafında gezinen yıldızların halelerini inceliyorduk” dedi.

Yıldız akıntıları, Samanyolu Galaksisi’nde sıkça görülen bir olgudur. Akıntıların, Samanyolu’nun gelgit kuvvetlerince parçalanan ağır global yıldız kümelerinin parçalanmış haldeki enkazından oluştuğu düşünülüyor. Bununla bir arada onu tanımlamak güçtür. Yıldızların bağları çabucak anlaşılmıyor, çünkü yıldızlara olan uzaklıkların ölçülmesi ziyadesiyle sıkıntı; yıldız ırmakları de oldukça zayıf akıyor.

Galaksiler ortası uzayın bu solgun görünümü, tıpkı vakitte objeler ortasındaki gevşek bağları saptamayı da güçleştiriyor. Uzay çok parlak cisimlerle doludur ve bir cisim ne kadar sönükse, onu gözden kaçırma mümkünlüğü da o kadar büyüktür.

Saç kümesini aramak için 2 teleskop kullanıldı

Diğer yandan, son yıllarda geliştirilen teleskop teknolojisi ve tahlil teknikleri, daha evvelce saptayabildiğimiz şeylerden daha zayıf olanları da ortaya çıkardı.

Dev Saç Akıntısı’nda da durum bu türlü.

Román ve meslektaşları, kayıt altına alınmış binlerce galaksiyi içeren bir küme olan Saç Kümesi’nin barındırdığı solgun yapıları aramak hedefiyle 0,7 metrelik Jeanne Rich Teleskobu’nu ve 4,2 metrelik William Herschel Teleskobu’nu kullandı. Seyrek yıldızların dağınık, global bölgelerini ve galaksilerin kalabalık düzlemlerini sarmalayan karanlık unsurdan oluşan ‘galaktik haleleri’ incelemeye çalışıyorlardı.

Sonuçlar beklenmedik

Fazlasıyla büyük olmalarına ve sakin üzere görünmelerine karşın, galaksi kümeleri kütleçekimsel bağlamda karmaşık ortamlardır ve içinde yer alan devasa gök cisimleri birbirlerini her istikamete gerçek itip-çekerler. Bir yıldız akıntısının bunun üzere bir ortamda uzun müddet boyunca varlığını müdafaası şaşırtan bir durum; bununla bir arada, araştırmacılar bu ortamın bizlere akıntının kaynağına dair kimi ipuçları sunduğunu fark etti.

Araştırmacılar çeşitli simülasyonlar yaptı ve seçkin rastlansa da bunun üzere akıntıların bir galaksi kümesinin içinde, daha büyük galaksilerin kütleçekimi tarafından parçalanan bir cüce galaksi tarafından yaratılabileceğini ortaya çıkardı. Kozmik açıdan, akıntının uzun sürmesi beklenmiyor; kainatın tarihindeki bu periyotta, kesimlerine ayrılmaya devam eden bu yapıyı görebilecek teknolojiye sahip olduğumuz için şanslıyız.

Diğer kümelerde de ırmaklar gizleniyor olabilir

Bununla birlikte, onun varlığı, bu kümenin barındırdığı ortamı incelemek gayesiyle kullanılabilir. Galaksi kümeleri gizemli karanlık hususla yük kazandığı için, bu hususun neyden meydana geldiğini araştıran bilim insanlarının dikkatini çekiyor.

Dev Saç Akıntısı, emsal yapıların öbür kümelerde de var olabileceğini düşündürüyor. Araştırmacılar, gözden kaçırmış olabileceğimiz öteki sırları ortaya çıkarmak gayesiyle bu devasa kümelere daha yakından bakmak için daha büyük teleskoplar kullanmayı umuyor. Ve Dev Saç Akıntısı’nın kendisini daha detaylı biçimde görebilmeyi de…

Groningen Üniversitesi’nden gökbilimci Reynier Peletier, “Akıntının içinde ve etrafındaki yıldızların her birini gözlemlemeyi ve karanlık unsura ait daha fazla bilgiye ulaşmayı istiyoruz” dedi. Araştırma makalesi, Astronomy and Astrophysics isimli mecmuada yayınlandı.